Ngân hàng Thế giới đánh giá chỉ số nộp thuế theo tiêu chí nào?

Chỉ số nộp thuế là yếu tố quan trọng trong DB

Báo cáo mức độ thuận lợi đối với hoạt động kinh doanh (gọi tắt là báo cáo môi trường kinh doanh - Doing Business (DB) của WB là báo cáo kêt quả điều tra, khảo sát về các quy định dẫn tới thúc đẩy sự thuận lợi, hoặc hạn chế hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Đây là báo cáo thường niên, được WB thực hiện hàng năm, bắt đầu từ năm 2003. Trong báo cáo này, có đưa ra bảng xếp hạng tổng hợp về môi trường kinh doanh dựa trên bộ chỉ số đánh giá về các quy định liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước.

Để thực hiện xếp hạng, WB đã tập hợp thông tin về những thay đổi trong khuôn khổ pháp lý, thủ tục hành chính và những trở ngại về kỹ thuật trong việc bắt đầu ra nhập thị trường, hoặc mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp.

Báo cáo Môi trường kinh doanh lần đầu được thực hiện vào năm 2003 với tên gọi là Doing Business 2004. Trong báo cáo này, WB xem xét 5 chỉ số với 133 nền kinh tế. Đến năm 2018, Doing Business 2019 được công bố ngày 31/10/2018 đã xếp hạng 190 nền kinh tế, với 11 bộ tiêu chí, trong đó có tiêu chí chỉ số nộp thuế và bảo hiểm xã hội.

Chỉ số nộp thuế trong DB nhằm đánh giá gánh nặng tuân thủ về thuế và các khoản bảo hiểm bắt buộc mà một doanh nghiệp có quy mô nhỏ phải thực hiện, tại một quốc gia, vùng lãnh thổ.

Qua tìm hiểu được biết, WB đánh giá chỉ số nộp thuế dựa trên các giả định nghiên cứu tình huống gồm: Khảo sát trách nhiệm nộp thuế của một doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động trong một quốc gia; tại một thành phố lớn nhất; quy mô lao động khoảng 60 người, trong đó có 4 cán bộ quản lý, 8 trợ lý, 48 công nhân hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp, hoặc thương mại; doanh nghiệp không có hoạt động xuất khẩu; có doanh thu bằng 1.050 lần thu nhập bình quân đầu người.

Các tiêu chí để đánh giá chỉ số DB

Theo WB, có 4 tiêu chí để đánh giá chỉ số nộp thuế. Tiêu chí thứ nhất, đó là tổng mức thuế suất (bao gồm thuế và các khoản đóng góp bắt buộc trong năm thứ 2: thuế thu nhập doanh nghiệp - TNDN, tài sản, doanh thu và thuế khác như các khoản đóng góp, chi phí đi lại…).

Tiêu chí thứ hai, đó là thời gian nộp thuế, thời gian này được tính từ thời gian chuẩn bị, kê khai và nộp thuế của thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế TNDN.

Tiêu chí thứ 3, đó là số lần nộp thuế. Tiêu chí này tổng hợp số lần nộp thuế và các khoản đóng góp: Phương pháp nộp hồ sơ và nộp thuế, tần suất nộp hồ sơ và nộp thuế, số cơ quan liên quan. Các trường hợp tính là 1 lần như: nộp hồ sơ điện tử (thực tế có thể nộp nhiều lần); gộp thuế (khi có 2 loại thuế trở lên được nộp hồ sơ và gộp vào 1 lần thì được tính là 1 lần).

Tiêu chí thứ 4, đó là chỉ số sau kê khai thuế. Chỉ số này đánh giá việc hoàn thuế GTGT và thanh tra, kiểm tra thuế TNDN. Chỉ số này được đưa vào chấm điểm từ năm 2017, được đánh giá dựa trên các yếu tố thành phần là hoàn thuế GTGT đối với trường hợp đầu vào lớn hơn đầu ra (thời gian làm hồ sơ hoàn thuế, thời gian nhận được tiền hoàn thuế) và thanh tra, kiểm tra do kê khai sai thuế TNDN (thời gian chuẩn bị hồ sơ  phục vụ kiểm tra và thời gian hoàn thành việc thanh tra, kiểm tra thuế).